(این چند خط، "صرفا" در باره اجرای آوازی همایون شجریان در کنسرت" سیمرغ" بر اساس شاهنامه فردوسی است و بس. هر چند که این تیتر ِ چرایی همواره برای این صدا صادق است به نظرم.)
شکل ِ شعری شاهنامه برای خوانش و آواز در یک اثر ارکسترال، توام با بایسته هایی از نظرارائه مدل های لحن بیان واژگان، ابزارآوازها، تکنیک ها و فیگورهای آوازی برای تکخوان(راوی) است و به نوعی خواندن مراتبی را در یک" فرآیند آوازی" طی می کند. کوک بودن صدای همایون شجریان در اجرای زنده از امتیازات حنجره آماده و صدای تکنیک پذیر او است.
بیان حسی و بار عاطفی و معنایی واژه های نرم و خشک، دلنشین و گزنده، غمبار و امیدوار، مغرور و سرخوشان شاهنامه در رویدادهای کاملا فضامتفاوت آن، " لحن" های آوازی مختلفی در پرده های متعدد داستان و مقام های مختلف موسیقایی برای خواننده ساخته است و نوع خواندن همایون شجریان با آنچه از او شنیده ایم- تا حدودی غیر از اُپرای نمایشی مولوی - که به نوعی رسوم تغزلی موسیقی آوازی است، در اینجا متفاوت است. ضمن این از سوی دیگر در بخش انبوهی از اثر، نت های ملودی خواننده را برخلاف همان رسوم، سازها جواب نمی دهند و این امر کار خواندن را متفاوت کرده است.
از نظر"حالت" اجرا (واژگی ها)، آوازهمایون شجریان در آغاز روایت و زادن زال در پرده دوم، نشانه دراماتیک(dramatic) دارد و در ابتدای پرده سوم نشانه آمیخته با اندوه (doloroso) که ملودی "رجز" به عنوان یکی از گوشه های مشهور دستگاه چهارگاه در این پرده نقش محوری دارد و خواننده از اجرای ضربی ها و ریتم های ناشی از فرم رجز برآمده است و البته فرم نقالی خوانی، نه در رایج های خود، در جایی که همایون شجریان بدون همراهی هیچ سازی می خواند. اتفاقا این لحظات کوتاه که فقط و فقط صدای همایون شجریان را می شنویم از لحظات ناب و ماندنی کنسرت است.
در پرده چهارم در تطابق با حس و فضای داستان، حالت آوازکمی متفاوت می شود. حالت های اجرای آواز در بخش دوم کنسرت و پرده های پنجم و ششم که فضای داستان "شادان" و سپس در انتها "عاشقانه" می شود دارای نشانه های واژگی متناسب آن در فرم بیان حسی خواننده است.
شکل اجرای خواننده در طول اجرای برنامه نشان دهنده آن است که آهنگساز بر کوک " بم " نوشته شده برای او تاکید خاصی داشته است. این امر از یک طرف به یکی از مختصات صدای همایون شجریان که قابلیت و قدرت اجرای آواز صحیح در منطقه صوتی بم باز می گردد و از سویی نیز به وجود کلمات "خیشومی" ( کلماتی که با حروف میم و نون که به مدد بینی تلفظ می شود و طنین آنها در حفره بینی احساسی از نیایش و آرامش را القا می کند) و ترصیع حروف خیشومی و طنین دار در سطرهای بخش های دلی شاهنامه ای مربوط می شود.
صداسازی بم نیز از جهت دانش تجربی ِ آواز و تقسیم انرژی صوتی و تقسیم کار میان تارهای صوتی و گذرگاه صوت، نفس دهی و ایجاد فورمنت های مصوت ها و صامت ها از سخت های بخش نت خوانی یک خواننده است که همایون شجریان ملودی های بخش بم را فاقد ایراد فنی و شنیداری در کل کنسرت اجرا می کند.
